Trong môi trường sản xuất hiện đại, quản lý nguyên vật liệu là một phần quan trọng và không thể bỏ qua. Việc kiểm soát nguyên vật liệu đúng lúc và đúng lượng không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm mà còn đến hiệu suất và lợi nhuận của doanh nghiệp. Để giải quyết vấn đề này, BOM (Bill of Materials) - danh sách nguyên vật liệu cần thiết để sản xuất một sản phẩm cụ thể, đã trở thành một công cụ quản lý cực kỳ hiệu quả. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về tầm quan trọng của việc quản lý nguyên vật liệu và cách BOM có thể được sử dụng để đạt được mục tiêu đó.

Định nghĩa BOM (Bill Of Materials)

BOM (Bill Of Materials) được hiểu là định mức nguyên vật liệu. Đây là danh sách các nguyên vật liệu thô, linh kiện, thiết bị lắp ráp, phụ tùng hoặc tất cả các vật liệu dùng để sản xuất ra thành phẩm. BOM giúp liệt kê chính xác các thành phần cần thiết để tạo ra sản phẩm. Thậm chí có thể phân chia các thành phần giống nhau theo màu sắc, kích thước, cấu hình cho phù hợp…. BOM cũng được hiểu theo nhiều nghĩa khác nhau, tùy thuộc vào từng hoàn cảnh, ví dụ như: bom đặt hàng thiết kế, đặt hàng xây dựng, đặt hàng duy trì,… Tùy theo nhu cầu, mục đích kinh doanh mà việc sử dụng từng loại BOM cũng sẽ khác nhau.

Các loại định mức nguyên vật liệu BOM trong quản lý sản xuất hiện nay

Căn cứ theo mục đích sử dụng trong quản lý, định mức nguyên vật liệu (BOM) được phân thành 5 loại như sau:

Manufacturing Bill of Materials (mBOM)

Khi doanh nghiệp cần hiển thị tất cả các bộ phận và lắp ráp cần thiết để thiết kế một sản phẩm hoàn chỉnh thì cần phải dùng đến mBOM. mBOM là một loại BOM phổ biến, phụ thuộc vào độ chính xác của số lượng các bộ phận được đặt hàng trong quá trình sản xuất, giúp cho bộ phận mua hàng có thể duy trì lịch trình tối ưu để đặt hàng.

Engineering Bill of Materials (eBOM)

eBOM còn được gọi với tên gọi khác là BOM kỹ thuật được xây dựng trong giai đoạn thiết kế sản phẩm. Số liệu của eBOM được xác định theo bản thiết kế của nhóm kỹ thuật. Thông qua bản thiết kế, kỹ thuật viên có thể xác định được mối quan hệ của eBOM với một sản phẩm hoàn chỉnh.

Production BOM

BOM sản phẩm liệt kê các thành phần lắp ráp cấu thành nên một sản phẩm hoàn chỉnh. Đó là những thông tin về giá cả, mô tả, số lượng và các đơn vị đo lường liên quan.

Single-Level BOM

Các bộ phận được sử dụng trong quá trình sản xuất sẽ được Single-Level BOM liệt kê theo thứ tự. Nhược điểm của loại BOM này là không sử dụng cho sản phẩm phức tạp quá nhiều cấp, vì nó chỉ cho phép lên số liệu một cấp độ con trong các thành phần, lắp ráp và vật liệu.

Multi-Level BOM

Multi-Level BOM ra đời để khắc phục nhược điểm của Single-Level BOM. Multi-Level BOM có xu hướng được sử dụng cho những công trình phức tạp có nhiều cấp độ khác nhau.

Các thành phần trong định mức nguyên vật liệu (BOM)

Nhằm đảm bảo nhiệm vụ quản lý sản xuất, BOM cần bao gồm các yếu tố sau đây:

• Cấp BOM;

• Số bộ phận;

• Tên bộ phận;

• Mô tả;

• Số lượng mặt hàng sử dụng;

• Đơn vị đo lường;

• Ghi chú của BOM;

• Giai đoạn: áp dụng với các sản phẩm có vòng đời dài.

Vai trò quan trọng của định mức nguyên vật liệu (BOM)trong quản lý sản xuất

Trong môi trường sản xuất ngày nay, việc quản lý nguyên vật liệu và quy trình sản xuất là một phần không thể thiếu của sự thành công của một doanh nghiệp. Để đảm bảo quá trình sản xuất diễn ra một cách hiệu quả và hiệu suất, BOM (Bill of Materials) đóng một vai trò vô cùng quan trọng. Hãy cùng tìm hiểu về tầm quan trọng và vai trò của BOM trong quản lý sản xuất.

Xác định rõ các thành phần của sản phẩm:

BOM là một danh sách chi tiết về các thành phần cần thiết để sản xuất một sản phẩm hoặc một bộ phận của sản phẩm. Việc xác định rõ các thành phần này giúp nhà sản xuất hiểu rõ về cấu trúc sản phẩm của mình và từ đó, tạo ra kế hoạch sản xuất cụ thể và hiệu quả.

 Quản lý nguyên vật liệu:

Bằng cách sử dụng BOM, doanh nghiệp có thể dễ dàng quản lý và kiểm soát nguyên vật liệu cần thiết cho sản xuất. BOM cho phép nhà sản xuất biết chính xác loại và lượng nguyên vật liệu cần sử dụng, từ đó giúp tránh lãng phí và thiếu hụt nguyên vật liệu.

Dự báo và quản lý tồn kho:

BOM cung cấp thông tin chi tiết về các nguyên vật liệu cần thiết cho quy trình sản xuất. Nhờ đó, doanh nghiệp có thể dễ dàng dự báo và quản lý tồn kho một cách hiệu quả, tránh tình trạng tồn kho quá cao hoặc thiếu hụt nguyên vật liệu.

Tối ưu hóa quy trình sản xuất:

BOM không chỉ là một danh sách nguyên vật liệu mà còn là một công cụ quản lý quy trình sản xuất. Bằng cách phân tích BOM, doanh nghiệp có thể tối ưu hóa quy trình sản xuất, từ đó giảm thiểu thời gian và chi phí sản xuất.

Tăng cường tính linh hoạt:

Sử dụng BOM giúp tăng cường tính linh hoạt trong quy trình sản xuất. Khi có sự thay đổi trong sản phẩm hoặc quy trình sản xuất, BOM có thể được dễ dàng cập nhật để phản ánh những thay đổi này, giúp doanh nghiệp thích ứng nhanh chóng với thị trường và nhu cầu của khách hàng.

Trong tổng thể, BOM đóng một vai trò quan trọng và không thể thiếu trong quản lý sản xuất. Việc sử dụng BOM một cách hiệu quả không chỉ giúp doanh nghiệp quản lý nguyên vật liệu và quy trình sản xuất một cách chính xác mà còn tạo điều kiện cho sự phát triển và cạnh tranh trên thị trường.